Kristal Tohum / Crystal Seed | Ali Kazma

15 Kasım 2016-  27 Ocak 2017

Harf İşler

Bilindiği gibi modern olarak sosyolojinin kurulma aşamalarında, 20. yüzyılın başında iki ekol birbirleriyle çatışmaktaydı. Bir tarafta, Emile Durkheim, sosyolojiyi arı bir dal olarak, psikoloji ve felsefeden ayırmaya çalışmakta, insanı Kartezyen düşüncenin uzantısında bütün bir özne olarak görmekte; diğer tarafta ise Gabriel Tarde, psikolojinin hem insanların hem de hayvanların ve hatta bitkilerin bile birlikte ele alınabildiği bir canlı kavramı içinde düşünmekteydi. Aynı zamanda Tarde, Descartes eleştirisi yapan Leibniz’e dayanarak, Durkheim’ın eleştirisini gerçekleştirmekteydi. Çağdaş felsefe Gilles Deleuze ve Félix Guattari ile birlikte, modernliğin kurucusu olan Durkheim’e sırtlarını çevirip Tarde’a yaslandıklarında; insan denilen canlı varlığın hayvanlar ve bitkilerden ayrı tutulamayacağını vurguladılar. 

Ali Kazma’nın videolarında bu heterojen yapıyı izlemekteyiz: Robot-makine;  insan makine ve hayvan-makine arasındaki yakınlaşmalar ve uzaklaşmalar günümüz sınıflandırmalarında önemli bir yere oturmaktadır. Bir anlamda “arzulanan makineler” bu beraberliğe ait olan bir kavramsallaşmaya dairdir. Arzu karşılıklıdır ve makinasal bir düzenleme içinde ortaya çıkmaktadır. Kristal ise, bu ‘makinasallığın’ tohumunun oluştuğu öğe olarak karşımızdadır. Birey-aşırı olarak adlandırabileceğimiz fiziki, psikolojik, psiko-teknik, biyolojik olarak birey fikri, varlık yerine oluş fikrine bağlı olarak işlemektedir. Kristal, bu tip bir bireyleşme sürecinin tohumudur. 

Tohum; potansiyel olarak, teknik bir bireyleşme sürecinin yeni bir makinasal aleti olarak işlevseldir. Canlının kullandığı aletlerin manipüle edilmesini başaran canlı varlıklar, bilhassa sanayi devriminden sonra, alet kullanan varlıklar olarak aynı zamanda yaşayan varlıklardır da. ‘İnsan-makine-hayvan’ birlikteliği ‘kristal bir tohumda’ birleşir. Ali Kazma bu eserlerinde sadece zanaatları ve zanaatkarları değil; ama aynı zamanda  yukarıda tasvir ettiğimiz süreci ele almakta ve bize göstermektedir.

Ali Akay

Broşür ön yüz için tıklayınız.
Broşür arka yüz için tıklayınız.